Opublikowana przed 艣wi臋tami聽nowa lista czasopism punktowanych wywo艂a艂a sporo kontrowersji. W por贸wnaniu z zesz艂ym rokiem zmiany dotkn臋艂y przede wszystkim list臋 B, czyli wykaz czasopism krajowych. Mog艂y one liczy膰 na聽dodatkowe 0-5 punkt贸w, kt贸re w tej edycji dodawali eksperci z poszczeg贸lnych dziedzin (opinia 艣rodowiskowa). Zwi臋kszy艂 si臋 w ten spos贸b zakres ocen tych czasopism – o ile poprzednio punktacja wynosi艂a tu od 1聽do 10聽punkt贸w, to obecnie – od 1聽do 15 punkt贸w.
Bezpo艣redniego por贸wnania rozk艂adu punktacji z roku 2014 i 2015 dokonali艣my nak艂adaj膮c na siebie dwa histogramy (wykres poni偶ej). Por贸wnujemy聽tylko聽te聽tytu艂y, kt贸re wyst膮pi艂y na li艣cie B zar贸wno w roku 2014, jak 2015 (co oznacza pe艂n膮 por贸wnywalno艣膰, ale tak偶e pomini臋cie prawie jednej czwartej journali zg艂oszonych w bie偶膮cej edycji).聽W oczy rzuca si臋 przede wszystkim to, 偶e聽rozk艂ad z 2015 roku ma wi臋kszy聽“ogon” po prawej stronie (co zilustrowa艂 ju偶 Emanuel Kulczycki). Wida膰, 偶e rozk艂ad z 2014 by艂 w miar臋 symetryczny wok贸艂 艣redniej, z tym zastrze偶eniem, 偶e czasopism za聽9 i 10 by艂o nieco mniej ni偶 tych za 2 i 3 punkty. W 2015 roku pojawi艂a si臋 wyra藕na asymetria o odwrotnym charakterze – mamy wyra藕n膮 przewag臋 liczbow膮 czasopism z wynikiem wy偶szym ni偶 艣redni. Takie rozk艂ady聽przypominaj膮 nieco sytuacj臋, gdy studentom przygotuje si臋 troch臋 zbyt 艂atwy test. Mog艂o si臋 tak sta膰 m.in. dlatego, 偶e eksperci oceniaj膮c czasopisma w obr臋bie w艂asnej dziedziny mieli powody, by przyznawa膰 raczej wysokie noty – trzeba przecie偶 pami臋ta膰, 偶e w parametryzacji konkuruj膮 nie tylko same jednostki naukowe, ale ca艂e dyscypliny – zw艂aszcza w ramach 艂膮czonych GWO (ta dyscyplina, kt贸ra ma ni偶ej punktowane journale przegrywa w przedbiegach).
O ile w roku 2014 wypada艂o redakcji cieszy膰 si臋 z uzyskania 6 lub 7 punkt贸w, poniewa偶 by艂 to wynik ponadprzeci臋tny, to te same warto艣ci w 2015 roku oznacza艂y ju偶 znalezienie si臋 poni偶ej 艣redniej. Ta ostatnia w grupie analizowanych czasopism wzros艂a bowiem z 5,1 do 8,2. Gdyby wzi膮膰 pod uwag臋 wszystkie pozycje na li艣cie B z roku 2015, w tym nowe, 艣rednia wynosi艂aby niewiele mniej – 7,8.
Charakter generalnego kierunku聽zmiany聽punktacji pokazuje dok艂adniej聽poni偶szy wykres. Przedstawiony jest na nim rozk艂ad r贸偶nicy punkt贸w mi臋dzy 2015 i 2014 rokiem (ponownie – tylko tych czasopism, kt贸re by艂y oceniane w ramach listy聽B w obu latach). Wida膰 tu wyra藕nie, 偶e spadk贸w by艂o stosunkowo ma艂o聽i by艂y one niewielkie. Tytu艂y straci艂y聽od jednego do 4 czterech punkt贸w.聽Wzrosty wyra藕nie przewa偶a艂y nad spadkami i wynios艂y do 11 punkt贸w. A偶 67 czasopism awansowa艂o o 8 lub wi臋cej punkt贸w, wliczaj膮c w to spektakularne skoki o 800% (z 1 do 9) czy na drug膮 stron臋 skali (z 3 do 14).
Co oznaczaj膮 te zmiany w szerszej perspektywie?
(1) Wyra藕ny wzrost punktacji czasopism krajowych jest to偶samy z relatywnym obni偶eniem wagi punkt贸w zdobywanych za publikacje na li艣cie A (gdzie 艣rednia jest bez zmian), czyli w czasopismach zagranicznych posiadaj膮cych impact factor (wysok膮 cytowalno艣膰). Warto przypomnie膰, 偶e w parametryzacji wszystkie artyku艂y rozpatruje si臋 艂膮cznie (sumuj膮c), a w przypadku wi臋kszo艣ci jednostek zdecydowanie dominuj膮 publikacje z listy B.
(2) Najwy偶ej punktowane czasopisma z listy B premiuj膮 autor贸w w聽tym samym stopniu co te najs艂absze z listy A. Oznacza to, 偶e dobre opinie krajowych badaczy sta艂y si臋 funkcjonalnym ekwiwalentem ni偶szych warto艣ci impact factora.
(3) Je艣li we藕miemy pod uwag臋 r贸偶nic臋 w trudno艣ci publikacji w czasopismach indeksowanych w JCR i聽krajowych (nawet z powod贸w translatorskich), to os艂abione zosta艂y bod藕ce do pracy nad tymi pierwszymi.
Jako post scriptum warto zamie艣ci膰 link do rozk艂adu wynik贸w ankiety, kt贸ra pos艂u偶y艂a jako narz臋dzie oceny eksperckiej. Wykres zamie艣ci艂 Emanuel Kulczycki jako zapowied藕 artyku艂u, kt贸ry ma si臋 wkr贸tce ukaza膰 w “Nauce”: http://a.disquscdn.com/uploads/mediaembed/images/3001/6518/original.jpg.
Wykres ten doskonale pokazuje, 偶e eksperci byli w swoich ocenach do艣膰 instrumentalni, przyznaj膮c g艂贸wnie warto艣ci skrajne. W przypadku obiektywnej oceny eksperckiej nale偶a艂oby si臋 raczej spodziewa膰 rozk艂adu zbli偶onego do normalnego (ma艂o s艂abych czasopism, ma艂o najwybitniejszych, du偶o przeci臋tnych).
Pingback: Listy czasopism punktowanych 2015, czyli 15 pkt na li艣cie B i falstart SCOPUSa | PAN naukowiec
Bardzo ciekawe zestawienia, zw艂aszcza to na艂o偶enie histogram贸w i komentarz do rozk艂ad贸w. Ze swojej strony dodam jedynie, 偶e za ten ogon z prawej strony w histogramie 2015 odpowiedzialne s膮 czasopisma kt贸re przes偶艂y z listy C (minimum 58 z punktacj膮 10 i wi臋cej) – ale nie t艂umaczy to ca艂o艣ci asymetrii. Wi臋cej o zmianach na li艣cie C (gdzie te偶 si臋 ‘dzia艂o) mo偶na poczyta膰 w tym wpisie.
Drobna korekta odno艣nie do listy A – nie s膮 to wy艂膮cznie ‘czasopisma zagraniczne’ – sporo tam te偶 krajowych, czasem wydawanych po polsku. Sporo jest g艂os贸w zwracaj膮cych uwag臋 na bardzo s艂aby poziom czasopism z dolnych rejestr贸w JCR. Tym samym dobrze, 偶e lista B punktowo uros艂a, 藕le, 偶e ocena ekspercka mia艂a taki rozk艂ad …
W naszym zestawieniu wzi臋li艣my pod uwag臋 tylko czasopisma z listy B z 2014 i 2015 roku, kt贸re pojawi艂y si臋 w ocenie w obu latach. Chodzi艂o o por贸wnanie r贸偶nic dzia艂ania algorytmu oceny krajowych czasopism. Wszystkie z listy C w 2014 dostawa艂y 10 punt贸w, wi臋c nie dzia艂a艂 tu 偶aden algorytm.